नेपाल मंकिपक्सको उच्च जोखिममा, सर्तकता अपनाउ - चिकित्सक

काठमाडौं, मध्य र पश्चिम अफ्रिकामा जनावरबाट फैलिएको मंकिपक्स बिस्तारै विश्वका विभिन्न देशमा देखिन थालेको छ । नेपालमा पनि विभिन्न मुलुकहरुबाट हवाइयात्रा हुने भएकोले मंकिपक्सको जोखिम उच्च रहेको चिकित्सकहरुले जनाएका छन् । सरुवा रोग विशेषज्ञ डा. शेरबहादुर पुनका अनुसार विभिन्न देशहरुबाट मानिसको आवागमन हुने भएकोले सतर्क रहन आवश्यक छ । मंकिपक्स भएपछि शरिरमा बिमिरा आउने, ठेउलाको जस्तै लक्षण देखिने डा. पुनको भनाइ छ ।

मंकिपक्स भएपछि ज्वरो आउने, टाउको दुख्ने, शरीर दुख्ने, थकान महसुश हुने, जीउ सुन्निने, ढाड, टाउको र मांसपेशी दुख्ने गर्दछ । मंकिपक्स कोरोना भाइरसजस्तो तीब्र गतिमा भने नफैलिने छातिरोग विशेषज्ञ डा. निरज बम बताउनुहुन्छ । विश्वमा फैलिरहेको मंकीपक्सबाट नेपालमा पनि खतरा हुनसक्ने भन्दै सतर्कता अपनाउन स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले आग्रह गरेको छ । मंकीपक्सको संक्रमणबाट बच्न व्यक्तिगत सरसफाई र क्वारेन्टाइनमा बस्ने कुरालाई ध्यान दिनुपर्ने मन्त्रालयको भनाइ छ ।

विदेशबाट आउने नेपाली र विदेशी नागरिकले कम्तिमा दुई हप्ता अनिवार्य क्वारेन्टाइनमा बस्ने, सकेसम्म बाहिरी कुनै पनि सामानहरू नछुने र छोइहाले साबुनपानीले तत्काल सफा गर्न मन्त्रालयले भनेको छ । सरकारले मंकिपक्सको जोखिमलाई लिएर तयारी गरिरहेको र आम सर्वसाधारणहरु आफू पनि सुरक्षित रहनुपर्ने स्वास्थ्य राज्यमन्त्री भवानी खापुङको भनाइ छ ।

विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार सन् १९७० मा कंगोबाट सुरु भएको मंकीपक्स संक्रमण त्यसबेला १० वटा अफ्रिकी मुलुकमा फैलिएको थियो । सन् २००३ मा अफ्रिकी मुलुकहरूबाट आयातित कुकुरहरूको माध्यमबाट अमेरिकामा यो संक्रमण फैलिएको हो ।

सन् २०१७ मा नाइजेरियामा फैलिएको मंकीपक्सबाट १ सय ७२ जना संक्रमित भएका थिए । मंकीपक्स मध्य र पश्चिमी अफ्रिकी देशहरूका घना जंगलमा रहेका जनावरहरूको सम्पर्कमा आउने मानिसहरूमा हुनसक्ने भाइरस हो । संक्रमित बाँदर, मुसा लोखर्केजस्ता जनावरहरूसँग नजिक रहेका व्यक्तिमा मंकीपक्स सर्ने सम्भावना उच्च रहेको चिकित्सकहरुको भनाइ छ ।